Tom 71, Zeszyt 3, Rok 2020
Naukowy marketing czyli kurs promowania ego
(…) Bezprzykładna otwartość autora poradnika pozwala właściwie docenić przesłanie jego dzieła. Służy ono nie doskonaleniu przekazu naukowych treści, lecz kreowaniu wizerunku naukowego osób w ich środowisku. Dla młodych to cenna pomoc, dla dojrzałych wezwanie do czujności, niezbywalnym bowiem atrybutem akademickiego zawodu jest przekazywanie wiedzy, a kariera jedynie dowodem uznania dla tej sztuki.
Sekrety naukowego języka czyli jak zabłysnąć w informacyjnej chmurze
(…) Poradnik publikacyjny Wasylczyka i Siudy ma szanse spotkać się z bardzo rozmaitym przyjęciem w naukowych pracowniach i instytutach: od zachwytu ambitnych młodych przyrodników, przez pobłażliwą życzliwość ich profesorów, do politowania ze strony tuzów humanistyki. Najciekawszy będzie jego potencjalny wpływ na środowiska nauki miernej, który poznamy po niewielu latach. Dla pozbawionych oparcia w swoim środowisku pracowitych badaczy jest światełkiem w tunelu, dla umocowanych zarządców naukowych włości – czerwoną lampką alarmową. Kręgi władzy nad polską nauką też mają okazję do refleksji: przyszłość publikowania w językach obcych należy do translatorów automatycznych, więc najwyższy czas wspierać powrót do pisarstwa w języku ojczystym, zanim jego naukowe odmiany całkowicie zwiędną, wyparte przez surową i nieporadną angielszczyznę.
Peter W. Atkins: Podstawy chemii fizycznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Podręcznik Atkinsa to książka nowoczesna, rzadka i wartościowa. Studiującym na kierunkach przyrodniczych lecz nie chemicznych (od biologii i medycyny do geologii i ochrony środowiska) można go polecić jako właściwą lekturę, choć niekoniecznie w przedmiocie chemia fizyczna; przedmiot ten nie zawsze występuje w programie tych studiów, częściej j est to wykład chemii ogólnej. Mogą sięgnąć po ten podręcznik również studenci chemii, jeśli potrzebują ratunku i pojęciowego wsparcia do wykładu prowadzonego w poważniejszej, zmatematyzowanej formie. Podstawy będą nieocenioną pomocą dla ambitnego nauczyciela chemii w liceum lub wykładowcy chemii ogólnej na I roku dowolnego kierunku studiów. Wydając książkę w niewielkim formacie, w miękkiej okładce, PWN nadał jej kształt podręcznika popularnego, którym rzeczywiście powinna się stać dla wielu studiujących.
Peter W. Atkins: Chemia fizyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Książka Atkinsa jest ważnym i znakomitym podręcznikiem akademickim, nieodzownym dla studentów chemii lub fizyki oraz dla doktorantów wszelkich specjalności, szukających pomocy w studiowaniu zagadnień fizykochemicznych. Książka jest również skarbnice wiedzy dla czynnych pracowników naukowych, zawiera bogate odnośniki do współczesnych światowych pozycji literaturowych, zarówno podręczników jak prac przeglądowych i oryginalnych doniesień naukowych.
P. W. Atkins, C. A. Trapp, M. P. Cady, C. Giunta: Chemia fizyczna. Zbiór zadań z rozwiązaniami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Zadania te, oryginalnie opracowane dla celów tego podręcznika przez zespół współpracowników z całego świata, są niezwykle wartościową pomocą w nauczaniu przedmiotu chemii fizycznej w warunkach polskich, gdzie poważnemu wykładowi zawsze towarzyszą ćwiczenia rachunkowe. Zadania występują w dwóch zestawach (a) – rozwiązane oraz (b) – nie rozwiązane, lecz analogiczne do poprzednich, co daje studiującemu możliwość testowania umiejętności po wykonaniu analizy metody rozwiązywania problemu.
Lucjan Piela: Idee chemii kwantowej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003
Idee chemii kwantowej to pierwszy tej miary podręcznik akademicki polskiego autora w naukach przyrodniczych. Nie mogą się z nim równać w chemii kwantowej ani bardziej specjalistyczny podręcznik Romana Nalewajskiego — Podstawy i metody chemii kwantowej (2001), ani skromniejsza pozycja Włodzimierza Kołosa i Joanny Sadlej – Atom i cząsteczka (1998). W innych dziedzinach chemii nikt z Polaków nie stworzył w ostatniej dekadzie całkowicie nowego, autorskiego i akademickiego podręcznika tego rozmiaru, nie powstał on również w fizyce. (…)
Chociaż tytuł książki eksponuje chemię kwantową, już na pierwszych stronicach wstępu staje się jasne, że autora-chemika fascynuje rola jaką chemia kwantowa może odgrywać w innych obszarach chemii. A chemia jest wszędzie: „…chemia stoi przed wielkim skokiem…. wybrany przez nas, ludzi, sposób rozwoju chemii (biochemii) zadecyduje o losie gatunku ludzkiego….” pisze autor w rozdziale ostatnim (…)
Podręcznik prof. Lucjana Pieli odegra z pewnością wielką rolę w kształceniu nowoczesnych chemików w Polsce, niekoniecznie jako pomoc w zdawaniu egzaminu z chemii kwantowej, której na wielu uczelniach brak. Książka stanie się punktem odniesienia w ogromnym obszarze wiedzy fizykochemicznej opartej na molekularnym obrazie świata, który dziś przyjmują za chemikami i fizycy, i biolodzy.
Loretta Jones, Peter W. Atkins:
Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Książka Jones i Atkinsa otwiera nowy rozdział w nauczaniu chemii na każdym poziomie. Powinna otworzyć również dyskusję w środowisku nauczycieli, jak unowocześnić zakres merytoryczny przedmiotu wykorzystując ten dostępny podręcznik, który dla nauczyciela chemii w szkole będzie niezwykle wartościową pomocą. Postawi nowe wymagania wykładowcom chemii na wszystkich rodzajach studiów niechemicznych, dla których przemyślany, sprawdzony standard oraz poziom książki szczególnie się nadaje. Dziś nauczanie chemii dla niespecjalistów bazuje na intuicyjnych pomysłach wykładowców a pomocami bywają mało profesjonalne skrypty, lub zbyt zaawansowane podręczniki. Obecnie nawet najbardziej przywiązani do sw ego starego stylu nie mogą nie zauważyć, jak wielką wartość oferuje im książka Jones i Atkinsa. Chemia wykładana tak nowocześnie potrafi być pociągająca! Książka powinna trafić i na wydziały chemiczne – niech wykładowcy chemii zobacząjak atrakcyjny potrafi być warsztat dydaktyczny w tej dziedzinie; lada chwila i polscy studenci będą się tego domagać. Inne podręczniki chemii obecne na tynku wydadzą się wkrótce anchroniczne, a wartość nowych, które w Polsce powstaną będzie mierzone przez porównanie z tym właśnie.
A. G. Whittaker, A. R. Mount, M. R. Heal: seria Krótkie wykłady. Chemia fizyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Krótkie wykłady: Chemia fizyczna jest pożyteczną książeczką, której autorzy trafnie wyczuwają zapotrzebowanie nie chemików na postawy wiedzy fizykochemicznej. Jednak trzeba jasno odróżniać taki informacyjny styl nauczania zagadnień występujących w rozmaitych dziedzinach chemii (analitycznej, nieorganicznej, fizycznej) oraz fizyki od przedmiotu chemia fizyczna, który dziś posiada w pełni ukształtowany obszar oraz metodykę nauczania. Studiowanie chemii fizycznej metodą proponowaną w książce Whittakera i in. przynosiłoby więcej szkody niż pożytku.